Piše: Vladimir Kuzmanović, sportski konsultant na Sportklubu i predsjednik Saveza košarkaša u kolicima Srbije
Sam naslov današnje kolumne u meni izaziva sjećanja na jedan izuzetan period moje karijere. Kao dio , možda najjačeg tima formiranog od perioda SRJ pa na ovamo na ovim prostorima, imao sam prilike da odigram posljednju sezonu prije početka raskola, sezonu 99/00. Tada je FIBA još uvijek bila nosilac Evrolige. Iskren da budem iz pozicije igrača, nisam mnogo razmišljao o organizaciji koja je iza najkvalitetnijeg košarkaškog takmičenja u Evropi. Jednostavno želio sam da budem dio toga, baš kao i svaki košarkaš koji je želio da testira svoje limite.
Već naredna sezona dovela je do podjele koja se neće smiriti do dan danas a kako stvari stoje (iako se uvijek uzdam u razum), neće ni u narednom periodu. Tada su nastale Evroliga i famozna Suproliga, Fibin odgovor na nešto što se koncepcijski pokazalo kao dugotrajnije rešenje. Odmah treba reći da je prodaja prava na Evroligu išla u prilog tome da FIBA, kao užasno glomazan sistem, nije imala viziju šta sa ligom i kako dovesti to takmičenje do , najblaže rečeno, profitabilnosti. Podsjetio sam se učesnika jedne i druge lige i evo nekoliko zanimljivosti:
Evroliga je imala 4 prvaka iz, u tom trenutku, prve kategorije košarkaških liga Evrope – Italije, Španije, Hrvatske i SRJ. Još po 3 najbolje plasirana italijanska i španska tima uz 4 tima iz Grčke koje su činili svi najbolje plasirani timovi osim prvaka Panatenaikosa. Naravno u tu ligu su zalutali prvaci Portugalije, Švajcarske i Velike Britanije.
S druge strane Suproliga je imala, manje više sve ostalo:
4 prvaka prve kategorije košarkaških liga Evrope – Grčke, Rusije, Izraela i Nemačke. Dva tima iz Turske, 2 iz Francuske i Partizan, vicešampiona SRJ. Ostatak lige, baš kao u okviru Evrolige, timovi koji u tom trenutku nisu pripadali kremu evropske košarke, Slask i Planja.
Ostavljam čitaocima da sami procjene koja je od ovih liga bila za nijansu jača, ja bih bio pristrasan.
I sada 20 godina kasnije tema je ista, odnosno ne baš ista jer je Evroliga godinama dobijala bitke, ali svakako veoma aktuelna. Posle reprezentativnih prozora, koji su donosili dodatnu konfiziju, najviše među igračima koji su želeli da nastupaji za svoj nacionalni tim, sada FIBA (potpuno legitimno) pokušava da zada neki jači udarac. Osokoljena činjenicom da je iznos koji su dobili od organizatora svijetskog prvenstva, Kine, dovoljan da neke stvari promeni u svoju korist, uz veliki udarac koji je svijet iskusio pojavom Kovida 19, FIBA uspeva da u jednom kratkom periodu privuče „veće“ igrače pod svoje okrilje. Da vidimo koji su to dosadašnji „uspjesi“. Krenimo redom:
Lijetuvos Ritas
Trener Adomaitis je u sezoni 2019/20 imao tri stranca i 11 litvanskih momaka mahom rođenih sredinom 90ih ili još kasnije. Dakle mlad tim koji u prvenstvu kaska za Žalgirisom, sa malim šansama da sa sastavom koji ima, novcem koji ima i možda ambicijama koje tim ima, napadne Evroligu. U Evrokupu ove sezone, u momentu prekida, 11 mesto od 16 timova koji su se nadmetali u završnici. Mišljenja sam da je savim legitiman pristup da se okušaju u Fiba ligi šampiona (uzgred da drže do nekog nivoa, prilagodili bi naziv svoje lige, jer ona svakako nije liga šampiona, bar ne onih koje mi vidimo kao takve), dobiće veći novac i moći će da , u svakako manje snažnom takmičenju, razvija talentovane igrače koje ima.
Darušafaka
Od ekipe koja je, ne tako davno, imala jednog od najmoćnijih sponzora, uz mogućnost da bude stalni član Evrolige, odlazak giganta je na neki način odredio sudbinu Darušafake. Apsurd je bio da su mogli da budu prvaci Evrolige ali i da sljedeće sezone ne nastupaju u istoj. I zbog toga, možda, imaju prava da budu „ljuti“ na ligu. I možda ali samo možda to koriste kao argument zašto su se privoljeli FIBA. Opet, treba vidjeti kojim budžetom će raspolagati sljedeće sezone i koji novac očekuju od FIBA. Tada će i nama biti jasniji pravi motivi razlaza.
Bilbao
Ovo je za mene najveća misterija. Naime tim kojem je najveći uspjeh 5. mjesto u ACB ligi, pre 5 godina i ove sezone, 17. mesto pre dve se ezone i ispadanje u niži rang, saopštava da će igrati FIBA ligu šampiona. Jedino što je tu čudno je činjenica da njihovo učešće u Evrokupu, ne bi značajno podiglo ili umanjilo snagu tog takmičenja, ukoliko su taj poziv u onom preostalom broju učesnika i dobili. Kao i u prethodnim slučajevima , vidjećemo koja je nagrada za lojalnost, što je , ponavljam, potpuno legitimna stvar i FIBA i timova koji se rukovode tim motivima.
Pao
Pao je (za sada) posljednji tim koji , još uvijek, nagovještava prelazak u FIBA. Janakopulos, poznat po nevjerovatnim izjavama, često neutemeljenim u realnosti, saopštava sva neslaganja njegovog kluba sa menadžmentom lige, mahom protkane sportskim motivima a , kao i u prethodnnim slučajevima, znamo da su razlozi isključivo finansijske prirode. Poslovi koje je sklapao poremetila je pandemija i sada nema naročitno pametno riješenje za izlaz iz ove situacije. Ono što je saopštio bord Evrolige, a svima nama koji pratimo košarku je odavno jasno, da se iz Evrolige čak ni ne izlazi tako lako. Barem ne neki klubovi.
Famozni prozori
Iako je bilo poznato, a tada sam radio u KSS i imao prilike da prisustvujem sastanku sa čelnicima FIBA, da nema ugovora sa NBA niti sa Evroligom oko angažovanja igrača koji u tim ligama nastupaju, bilo je jasno da će dres reprezentacija mahom nositi , ne najbolji igrači, već oni koji o tome nisu ni sanjali. Jedna od glavnih zamjerki Evroligi je što stalno razmišlja o profitu dok su nekako blagonakloni prema FIBA jer tu još vladaju sportski motivi. Pa da vidimo šta je najjači utisak poslije svega čemu smo prisustvovali: pune sale za vrijeme prozora! Hm. Meni to zvuči kao: pune sale = više novca jer ako nema najboljih, pa gdje su tu sport i kvalitet? Dakle i jedni i drugi, jedni pre nego ovi drugi, su shvatili da košarka može da donese profit a to je ideja vodilja savremenog društva uopšte.
Mogao bih ja još o ovome ali neka ostane malo i za neki drugi put. Iz svega što sam napisao možda djeluje da sam pristalica rada Evrolige. Daleko od toga ali ovakva Evroliga, sastavljena od najboljih evropskih klubova, najboljih evropskih igrača (za američke to ne bih rekao), sa impresivnim završnicama finalnih turnira i svom mašinerijom koja prati najkvalitetnije evropsko takmičenje, sa svim manama koje ima, daleko je bolja solucija od FIBA. Bar trenutno. I uvijek se nadam danu kada će sjesti i pokušati da nađu zajenički jezik. On bi trebalo da bude : Košarka.
